Stichting Beter Zeist

aandacht voor burgerinitiatieven, inspraak, duurzaamheid, mobiliteit, groene ruimte en verantwoorde bouw

bijgewerkt 24-09-2021

Milieu, Energie en Warmte

Zeist voert sinds 2016 het publieksinitiatief Samen Duurzaam Zeist activiteiten uit op het gebied van klimaat en energie, circulaire economie, levend netwerk van natuur, landschap en cultuurhistorie, en gezonde leefomgeving en kwaliteit van leven.

Tal van personen en organisaties nemen actief deel aan de activiteiten waaronder Stichting Beter Zeist en de milieuorganisaties. De gemeente participeert in het initiatief en faciliteert het, zie ook overheidsparticipatie

Energietransitie
In het kader van het Nationaal Programma Energiestrategie maken 30 (energie)regio’s een (regionale) uitwerking van de nationale afspraken uit het klimaatakkoord voor de sectoren elektriciteit en gebouwde omgeving. Dat gebeurt door middel van regionale warmteplannen, energie- infrastructuurplannen en de opgave voor duurzame energie-opwekking.

Regionale Energie Strategie e.a.
Het geheel wordt vastgelegd in een Regionale Energie Strategie (RES). Ook de industrie moet haar bijdrage leveren door samenwerking in industriële clusters, de mobiliteit door het beter benutten van de infrastructuur, ruimte en transport, en de landbouw en het landgebruik m.b.v. gebiedscommissies. Verder is het beleid gericht op het bevorderen van de maatschappelijke acceptatie voor de energietransitie. Dit gebeurt via bewustwording, kennisoverdracht en urgentiebesef bij inwoners van de regio. Veel werk aan de winkel dus en dat is een complex proces gezien de relatie tot andere belangen en prioriteiten.

Gemeentelijk bod RES
In 2019/2020 heeft de regio U16 (16 gemeenten, 4 waterschappen en de provincie) een startnotitie RES gemaakt. Een belangrijk thema daarvan is het bod dat de regio doet op het gebied van zonnevelden en windturbines. Dat vertaalt zich in het bod van elke gemeente. En dat leidt weer tot discussie over de omvang van het gemeentelijk bod, de mogelijke plekken voor de voorzieningen, de voorwaarden daarvoor, de gevolgen voor de omgeving en de inwoners, en de (gewenste) invloed van de belanghebbenden. Mede als gevolg van de coronamaatregelen en de tijdsdruk is van burgerparticipatie weinig terecht gekomen.

Ronde Tafel over RES
In september 2021is het raadsvoorstel RES besproken in de Ronde Tafel.Het voorstel van Regio U16 over duurzame grootschalige energieopwekking met windturbines en zonnevelden, kwam tijdens de Ronde Tafel op 9 september 2021 aan de orde. Van de kant van inwoners werd vooral gewezen op de ongunstige effecten op de gezondheid (geluidsoverlast, lichtflitsen), woon- en leefomgeving, landschap en flora- en fauna. Gezien de recente uitspraak van de Hoge Raad moet ook het landelijke beoordelingskader voor windturbines nog worden opgesteld.
Verder bracht Beter Zeist onder meer in dat zelfvoorziening in Nederland niet perse nodig is. Je kunt een flink deel van de vermindering van broeikasgassen ook bereiken door duurzame energie van andere landen in te kopen. Die kunnen daar hun verdienmodel van maken. Bijvoorbeeld landen die nu nog fossiele energie leveren en veel ruimte hebben voor duurzame energieproductie. Zie hier voor alle inspraakreacties en de aanvulling van Stichting Beter Zeist over de niet noodzakelijke zelfvoorziening van duurzame elektriciteitsopwekking.



Raadsvoorstel college zonnevelden en windturbines
In juli 2020 kwam het raadsvoorstel over zonnevelden en windturbines beschikbaar, zie bestand onder informatie. Daarover zal de raad in de herfst besluiten. Het college stelt daarin onder meer voor het gebied tussen de spoorweg en de A12 (de ‘A12/spoorzone’) als het meest kansrijke gebied voor zonnevelden en windmolens verder te verkennen. Als volgende stap wordt voorgesteld om samen met grondeigenaren, bewoners en andere belanghebbenden de mogelijkheden en beperkingen in dit gebied concreter in kaart te brengen.

Daarnaast ziet het college in de rest van het buitengebied tussen Zeist, Bunnik, Driebergen en Utrecht (463 hectare) beperkt kansen voor enkele kleinere, goed ingepaste zonnevelden van bij voorkeur 3 hectare, met een gezamenlijk maximum van 10 hectare. Verder zullen de mogelijkheden worden onderzocht om de zone rondom de A28 te transformeren voor de opwek van duurzame energie waarbij ook gedacht wordt aan aardwarmte.

Belangenafweging
De gemeente weegt bij iedere aanvraag voor een zonneveld het belang van duurzame energieopwekking af tegen de belangen van landschap, natuur, cultuurhistorie, recreatie, archeologie, landbouw, bodem, water en het belang van bewoners, omwonenden en gebruikers van het gebied.
Ten behoeve van de besluitvorming stuurde Beter Zeist (zie bestand onder informatie) een brief naar de raad over de gewenste volwaardige participatie van de bevolking bij initiatieven op het gebied van energie. De te beperkte formulering over participatie moet ons inziens worden aangepast.

Transitie Warmte
November 2020 publiceerde het college de ontwerp Transitievisie Warmte Zeist. De visie schetst de geleidelijke overstap naar een aardgasvrij Zeist. Ook wordt aangegeven in welke buurten de gemeente (gaat) starten met verkennende onderzoeken en participatietrajecten.
Over het ontwerp zijn reacties ingediend van o.a. Beter Zeist en Milieuzorg Zeist. De reacties werden in maart 2021 beantwoord in een inspraaknotitie. Maar slechts weinig van de reacties werden verwerkt in het concept. Op 13 juli nam de raad de visie aan. De lokale partijen stemden tegen.

Klimaatadaptatie
Er is echter een structureel gebrek aan prioriteit voor Klimaatadaptatie. Dat blijkt uit  het nogal beperkte beleidskader klimaatadaptatie (2021). De vraag blijft dus staan of en wanneer de gemeente zich voldoende gaat voorbereiden op de toekomst. Zie de inspraakreactie van Beter Zeist over de raadsvoorstel.

Informatie